کدام کشورها بیشترین و کمترین ردپای آب را دارند؟ - ایپتن

به گزارش خبرنگاران، در دهه های 1960 و 1970 بیشتر کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در پاسخ به تقاضای رو به رشد بخش کشاورزی و انرژی، میزان برداشت از منابع آبی را افزایش دادند.

از دهه 1980 به بعد با در پیش دریافت روش های آبیاری کارآمدتر، از رده خارج کردن صنایع پرمصرف (مثل معدن کاری و فولاد)، استفاده از روش های فراوری پاک تر و کاهش هدر رفت آب در شبکه های لوله کشی، میزان برداشت از منابع آبی را ثابت نگه داشتند.

با این حال افزایش رشد جمعیت، موجب افزایش برداشت شده است. دانمارک، لوگزامبورگ، جمهوری چک، اسلواکی، بریتانیا، لهستان و سوئد کم ترین برداشت آب و آمریکا، کانادا، استرالیا، پرتغال و ایتالیا بیشترین برداشت از منابع آبی را دارند.

در سال 2015، آمریکایی ها هر روز حدود 322 میلیارد گالن آب مصرف نموده اند. این میزان آب معادل دریاچه ای به عمق دو اینچ به وسعت قاره آمریکاست. انرژی الکتریسیته 36 درصد، مصارف عمومی 12 درصد، کشاورزی 37 درصد و صنایع 15 درصد از منابع آب این کشور را مصرف می نمایند.

کل آب مصرفی یک کشور- از جمله آب مجازی- به عنوان ردپای آب هر کشور شناخته می گردد.

آب مجازی برابر است با کل آبی که برای فراوری محصولات و خدمات صرف می گردد. مثلاً، برای فراوری یک جفت کفش چرمی تقریباً 8000 لیتر، یک بسته چیپس سیب زمینی، 185 لیتر و یک سیب، حدود 70 لیتر آب مصرف می گردد. از آن جا که همه این محصولات و کالاها در یک کشور فراوری نمی شوند، ردپای آب از دو بخش تشکیل شده است: منابع آبی داخل کشور و منابع آبی خارج از کشور که واردات را در برمی گیرد.

در بین کشورهای توسعه یافته، بعد از امریکا و کانادا، استرالیا سومین کشور پر مصرف دنیا است. با توجه به صادرات محصولات زراعی به دیگر نقاط دنیا، این کشور صادرنماینده آب مجازی است. در استرالیا، کشاورزی از نظر مصرف آب کاملاً کارآمد است، اما اگر به الگوی کلی مصرف آب در خانواده ها نگاهی بیندازیم، درمی یابیم خانواده های استرالیایی ردپای آب بالایی دارند.

این آمریکایی ها هستند که بزرگ ترین ردپای آب دنیا را دارند که برابر است با 2480 m3/yr به ازا هر نفر. پس از آمریکایی ها، ساکنان کشورهای جنوب اروپا همچون یونان، ایتالیا و اسپانیا قرار دارند. ردپای آب بالا را می توان در مالزی و تایلند هم یافت. مردم چین با میانگین 700 m3/yr به ازا هر نفر ردپای آب نسبتاً کمی دارند.

ردپای آب تا حد زیادی به الگوی مصرف مواد غذایی و دیگر محصولات کشاورزی بستگی دارد.

در کشورهای ثروتمند مردم به طور کلی کالا و خدمات بیشتری مصرف می نمایند که بلافاصله خود را به صورت افزایش ردپای آب نشان می دهد، اما نوع کالاهای مصرفی نیز نقش مهمی دارد، زیرا فراوری بعضی کالاها مثل گوشت گاو و برنج به آب زیادی احتیاج دارد.

ردپای آب آمریکا به خاطر میزان بالای سرانه مصرف گوشت و استفاده زیاد از محصولات صنعتی بالاست و ردپای آب در ایران (1624 m3/cap/yr) به خاطر بازدهی پایین فراوریات کشاورزی و زیاد بودن تبخیر و تعرق.

در آمریکا، سهم بخش صنعت در از ردپای آب 806 m3/cap/yr است در حالی که این رقم در ایران تنها 24 m3/cap/yr است.

یکی دیگر از عوامل مؤثر در افزایش ردپای آب، بهره وری است یعنی میزان محصول به دست آمده به ازا هر واحد آب مصرفی. این عامل نشان می دهد ردپای آب در کشورهایی مثل تایلند، ترکمنستان، سودان، اقتصادی و نیجریه چرا بالاست. مثلاً در تایلند، از هر هکتار زمین زراعی، به طور میانگین 2.5 تن برنج برداشت می گردد در حالی که میانگین دنیا برابر است با 3.9 تن در هکتار.

عوامل مؤثر دیگری که به طور غیرمستقیم در افزایش ردپای آب نقش دارند، روش های آبیاری نامناسب، یارانه های دولتی برای مصرف آب، استفاده از تکنولوژی های آبی نامناسب و عدم آگاهی کشاورزان از روش های ذخیره آب است.

ردپای آب خارجی کشورها، 16 درصد از کل رد پای آب دنیا را تشکیل می دهد. با این حال سهم ردپای آب خارجی از کشوری تا کشور دیگر به شدت متغیر است.

بعضی کشورهای آفریقایی همچون سودان، اقتصادی، نیجریه، اتیوپی و مالاوی به سختی ردپای آب خارجی دارند، زیرا واردات بسیار اندکی دارند. در بعضی کشورهای اروپایی همچون ایتالیا، آلمان، بریتانیا و هلند ردپای آب خارجی 50-80 درصد از کل ردپای آب را شامل می گردد. محصولات کشاورزی که بیشترین ردپای آب خارجی کشورها را به خود اختصاص می دهند، گوشت گاو، دانه سویا، کاکائو، کتان و ذرت هستند.

هشت کشور هند، چین، آمریکا، روسیه، اندونزی، نیجریه، برزیل و پاکستان- 50 درصد از کل ردپای آب دنیا را به خود اختصاص داده اند. هند (13 درصد)، چین (12 درصد)، آمریکا (9 درصد) بزرگترین مصرف نمایندگان منابع آب دنیا هستند.

اما مصرف بالای آب، روی دیگری هم دارد؛ کلوس ریچاردث، CEO و بنیان گذار شرکتWaterless می گوید: با افزایش تقاضای آب، احتیاج به انرژی و برق برای تصفیه آب نیز افزایش می یابد. از آنجا که سوزاندن زغال اولین راه برای تأمین نیروی برق است، مصرف آب بیشتر به این معنی است که گازهای گلخانه ای بیشتری وارد اتمسفر می گردد.

منابع:

https://www.statista.com

https://www.scientificamerican.com

https://www.safewater.org