آشنایی با بیماری های قلبی و عروقی؛ علت، علائم و راه های درمان - ایپتن

خبرنگاران | سرویس سلامت - به طیف وسیعی از شرایطی که قلب شما را تحت تاثیر قرار می دهد، بیماری های قلبی و عروقی گفته می گردد؛ این بیماری ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بیماری های مربوط به رگ های خونی (مانند بیماری عروق کرونر)
• رگ های خونی تنگ شده یا مسدود شده که می تواند به حمله قلبی، درد قفسه سینه (آنژین) و یا سکته قلبی منجر گردد
• مسائل مربوط به ضربان قلب (آریتمی ها)
• نقص های قلبی که با آن متولد شده اید (نقص مادرزادی قلب)

در همین ابتدا لازم است بدانید که بسکمک از بیماری های قلبی را می توان با انتخاب شیوه زندگی سالم از بین برد.

علائم بیماری های قلبی و عروقی چیست؟

علائم بیماری های قلبی بسته به عامل بوجود آورنده آن متفاوت است. در ادامه بطور مجزا به هر یک از آن ها اشاره خواهیم کرد.

1. علائم بیماری قلبی در ارتباط با رگ های خونی (بیماری آترواسکلروز)

علائم بیماری های قلبی عروقی ممکن است در مردان و زنان متفاوت باشد. به عنوان مثال، احتمال درد قفسه سینه در مردان بیشتر است. در حالی که زنان بیشتر به علت ناراحتی قفسه سینه، تنگی نفس، حالت تهوع و خستگی شدید را بیشتر تجربه می کنند. با این حال علائم مربوط به بیماری قلبی در ارتباط با رگ های خونی عبارتند از:

• احساس درد، تنگی، فشار و ناراحتی در قفسه سینه
• تنگی نفس
• احساس درد، بی حسی، ضعف یا سردی در پا ها یا دست ها (بخصوص اگر رگ های خونی در این قسمت از بدن تنگ شده باشند.)
• درد در گردن، فک، گلو یا قسمت فوقانی شکم یا پشت

بیماری های قلبی و عروقی ممکن است تا زمانی که یک حمله قلبی، آنژین، سکته مغزی یا نارسایی قلبی رخ ندهد، تشخیص داده نشوند؛ بنابراین اگر مستعد ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستید، بهتر است که علائم این بیماری را در خود رسد کنید و به محض مشاهده هر یک از آن ها، مورد پیش آمده را با پزشک خود در میان بگذارید. گاهی اوقات می توان بیماری های قلبی عروقی را با ارزیابی های منظم و به موقع تشخیص داد.

2. علائم مرتبط با ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی قلبی)

به ضربان غیر طبیعی قلب، آریتمی قلبی گفته می گردد. ضربان قلب شما ممکن است خیلی سریع، خیلی کند و یا نامنظم بزند. علائم بیماری های قلبی و عروقی در ارتباط با آریتمی قلب عبارتند از:

• لرزش در قفسه سینه
• ضربان قلب مسابقه ای (تاکیکاردی)
• ضربان قلب آهسته (برادی کاردی)
• احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه
• تنگی نفس
• سبکی سر و سرگیجه
• احساس غش کردن

3. علائم بیماری قلب ناشی از نقص قلب

نقص های جدی مادرزادی مربوط به قلب (نقص هایی که با آن ها متولد شده اید) معمولا پس از تولد به سرعت آشکار می شوند. علائم نقص قلبی در بچه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• رنگ پوست خاکستری پریده یا رنگ پوست آبی
• تورم در پاها، شکم یا مناطق اطراف چشم
• عدم وزن گیری نوزاد در اثر تنگی نفس در دوران شیردهی

نقایص غیر جدی مادرزادی قلب، اغلب تا بعد از کودکی یا در دوران بزرگسالی تشخیص داده نمی گردد. علائم و نشانه های نقص مادرزادی قلب که عمدتا تهدید کننده زندگی نیستند عبارتند از:

• بوجود آمدن تنگی نفس در طی فعالیت یا ورزش های روزانه
• به راحتی در ورزش یا فعالیت خسته می شوید
• تورم در دست، مچ پا یا پا

4. نشانه های بیماری قلبی ناشی از عضله ضعیف قلب (کاردیومیوپاتی)

در مراحل اولیه کاردیومیوپاتی، ممکن است علامتی در شما وجود نداشته باشد. ولی با بدتر شدن شرایط، ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:

• نفس نفس زدن در حین فعالیت یا حتی در حال استراحت
• تورم پاها، مچ پا و ساق پا ها
• خستگی
• ضربان قلب نامنظم که ممکن است سریع، کوبشی و یا لرزشی احساس گردد
• سرگیجه، سبکی سر و احساس غش کردن

5. علائم بیماری های قلبی عروقی ناشی از عفونت قلب

اندوکاردیت عفونی است که بر غشای داخلی اثر می گذارد. علائم عفونت قلب می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب
• تنگی نفس
• احساس ضعف یا خستگی
• تورم در شکم یا پا ها
• تغییر در ریتم قلب
• سرفه خشک یا مداوم
• بثورات پوستی یا لکه های غیر معمول

6. علائم بیماری قلبی ناشی از بیماری های دریچه قلب

قلب انسان دارای چهار دریچه (دریچه آئورت، میترال، ریه و سه گوش) است که جریان خون مستقیم در قلب شما را باز و بسته می کند. این دریچه ها ممکن است با شرایط مختلفی که موجب تنگ شدن، نشت (برگشت خون یا نارسایی) یا بسته شدن نامناسب (پرولاپس) شوند، آسیب ببینند.

بسته به اینکه کدام یک از دریچه های قلب شما به درستی کار نمی کند، علائم بیماری های دریچه قلب می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تنگی نفس
• ضربان قلب نامنظم
• تورم پا یا مچ پا
• درد قفسه سینه
• غش (سنکوپ)

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت داشتن علائم بیماری های قلبی عروقی (موارد زیر) حتما سریعا به اورژانس مراجعه کنید:

• درد در قفسه سینه
• احساس نفس تنگی
• احساس خستگی

در صورتی که بیماری های قلبی در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، به راحتی درمان می شوند، بنابراین در صورت مشاهده هرگونه نشانه نگران کننده حتما به پزشک خود مراجعه کرده و در این خصوص با او مشورت کنید. اگر در مورد گسترش و پیشرفت بیماری های قلبی و عروقی در خود نگران هستید، با پزشک خود در مورد اقداماتی که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی انجام دهید صحبت کنید. در صورتی که سابقه خانوادگی این بیماری در شما وجود دراد، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می کند.

علت بیماری های قلبی و عروقی چیست؟

علل بروز بیماری های قلبی و عروقی با توجه به نوع بیماری حادث شده متفاوت است که در ادامه قصد داریم بطور مجزا به آن ها بپردازیم.

1. علت بیماری قلبی در ارتباط با بیماری آترواسکلروز (تصلب شریان)

در حالی که اصطلا بیماری های قلبی عروقی می تواند بیان کننده تمام مسائل قلبی و رگ ها باشد، این اصطلاح اغلب به آسیب وارد شده به قلب و عروق خونی، توسط آترواسکلروز (تصلب شریان یا تجمع پلاک های چربی در شریان ها) اطلاق می گردد.

تجمع پلاک های چربی در شریان ها و سفت شدن دیواره های رگ ها می تواند به متوقف شدن جریان خون، از طریق شریان ها به اندام ها و بافت های بدن منجر گردد؛ بنابراین آترواسکلروز یا همان تصلب شریان، شایع ترین علت بیماری های قلبی عروقی است. علت این موضوع می تواند رژیم غذایی نامناسب، عدم ورزش، اضافه وزن و سیگار کشیدن باشد.

2. علت بیماری های قلبی و عروقی در ارتباط با آریتمی قلبی

علل شایع ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی) یا شرایطی که می توانند به آریتمی منجر شوند عبارتند از:

• نقص های قلبی که با آن ها متولد شده اید (نقص مادرزادی قلب)
• بیماری عروق کرونر
• فشار خون بالا
• دیابت
• سیگار کشیدن
• مصرف بیش از حد از الکل یا کافئین
• سوء مصرف مواد مخدر
• استرس
• مصرف بعضی از دارو های بدون نسخه، دارو های تجویزی، مکمل های غذایی و دارو های گیاهی
• بیماری های مربوط به دریچه قلب

3. علل بیماری قلبی در ارتباط با نقص مادرزادی قلب

نقص مادرزادی قلبی معمولا در رحم مادر شروع می گردد و می تواند با رشد قلب، پیشرفت کند. بعضی از شرایط پزشکی، مصرف بعضی از دارو ها و وجود بعضی ژن ها، ممکن است در ایجاد نقایص قلبی نقش داشته باشند. علاوه بر این نقص های قلبی در بزرگسالان نیز می تواند رشد کند. بدینگونه که با گذشت زمان، ساختار قلب شما می تواند تغییر کرده و موجب نقص در قلب گردد.

4. علل مربوط به بیماری قلبی ناشی از عضله ضعیف قلب (کاردیومیوپاتی)

علت کاردیومیوپاتی (ضخیم یا بزرگ شدن عضله قلب)، ممکن است به نوع آن بستگی داشته باشد:

1-4. کاردیومیوپاتی اتساعی. علت این نوع از کاردیومیوپاتی که شایعترین نوع کایرومیوپاتی است، اغلب ناشناخته است. این عارضه ممکن است ناشی از کاهش جریان خون به قلب (بیماری های قلبی ایسکمیک) ناشی از آسیب بعد از حمله قلبی، عفونت ها، سموم و یا مصرف بعضی از دارو های خاص باشد؛ در بعضی موارد نیز ممکن است از یک والد به ارث رسیده باشد.

2-4. کاردیومیوپاتی هیپرتروفی. در این نوع از کاردیومیوپاتی که معمولا ارثی است، عضله قلب بطور غیر طبیعی ضخیم می گردد. دیگر علت بروز این عارضه فشار خون بالاست که در طول زمان یا در اثر پیری ایجاد می گردد.

3-4. کاردیومیوپاتی محدود کننده. این نوع از کاردیومیوپاتی که بسیار نادر است و باعث سختی و حالت غیر کشسانی قلب می گردد، می تواند به علت بیماری هایی مانند اختلالات بافت همبند، تولید بیش از حد آهن در بدن، ایجاد پروتئین های غیر طبیعی (آمیلوئیدوز)، در اثر درمان بعضی سرطان ها و حتی به دلایل نامعلومی بروز کند.

5. علل مربوط به بیماری های قلبی ناشی از عفونت قلب

عفونت قلب (مانند اندوکاردیت) زمانی ایجاد می گردد که یک ماده حساس مانند یک باکتری، ویروس یا یک ماده شیمیایی به عضله قلب شما برسد. شایع ترین علل عفونت قلب عبارتند از:

• باکتری ها
• ویروس ها
• انگل ها

6. علل مربوط به بیماری های قلبی و عروقی مرتبط با بیماری های دریچه قلب

دلایل متعددی باعث بروز بیماری در دریچه قلب شما می گردد؛ ممکن است شما با بیماری دریچه قلبی متولد شده باشید یا دریچه های قلب شما در اثر شرایطی مانند عوامل زیر آسیب ببیند:

• تب روماتیسمی
• عفونت (اندوکاردیت عفونی)
• بیماری های بافت همبند

عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی

سن. پیری خطر آسیب دیدگی و تنگ شدن رگ ها و ضعیف شدن یا ضخیم شدن عضلات قلب را افزایش می دهد.

جنسیت. مردان به طور کلی بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند. با این وجود، ریسک ابتلا به بیماری های قلبی در زنان پس از یائسگی افزایش می یابد.

سابقه خانوادگی. داشتن سابقه خانوادگی در بیماری های قلبی، خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش می دهد، به خصوص اگر یکی از والدین یا اعضای خانواده شما این بیماری ها را در سنین پایین تجربه کرده باشد. (برای مردان در سنین قبل از 55 سال و برای زنان در سنین قبل از 65 سال)

سیگار. نیکوتین باعث تنگ شدن عروق خونی و مونوکسید کربن باعث آسیب دیدن پوشش داخلی رگ ها می گردد که نتیجه این دو موضوع، افزایش خطر ابتلا به بیماری آترواسکلروز است. خطر حملات قلبی در افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری است.

رژیم غذایی نامناسب. رژیم غذایی با چربی زیاد، نمک، شکر و کلسترول می تواند به پیشرفت بیماری های قلبی کمک کند.

فشار خون بالا. فشار خون بالای کنترل نشده می تواند به سخت شدن و ضخیم شدن شریان ها منجر گردد.

سطوح بالای کلسترول خون. سطح کلسترول بالای خون، می تواند خطر ایجاد پلاک ها و آترواسکلروز را افزایش دهد.

دیابت. دیابت خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد.

استرس. استرس کنترل نشده ممکن است به شریان های شما آسیب رسانده و سایر عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی را بدتر کند.

بهداشت نامناسب. عدم شست وشوی مرتب دست ها و ایجاد عادت های اشتباه دیگر که منجر به ورود عفونت های ویروسی یا باکتریایی به بدن شما گردد، می تواند شما را در معرض خطر عفونت های قلبی قرار دهد، به خصوص اگر در حال حاضر به یکی از بیماری های قلبی مبتلا باشید.

راه های درمان بیماری های قلبی و عروقی

درمان بیماری های قلبی بسته به شرایط و عامل ایجاد کنند متفاوت هستند؛ به عنوان مثال اگر به عفونت قلبی مبتلا باشید، به احتمال زیاد برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. به طور کلی، درمان بیماری های قلبی معمولا شامل موارد زیر می گردد:

تغییر سبک زندگی. ایجاد تغییر در سبک زندگی شامل رژیم غذایی با چربی و سدیم پایین، حداقل 30 دقیقه ورزش در بیشتر روز های هفته، ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل خواهد بود.

داروها. اگر تغییر سبک زندگی به تنهایی کافی نباشد، ممکن است پزشک شما دارو هایی برای کنترل بیماری قلبی شما تجویز کند. نوع دارو به نوع بیماری قلبی بستگی دارد.

روش های پزشکی یا جراحی. اگر مصرف دارو و تغییر سبک زندگی به تنهایی کافی نباشد، ممکن است پزشک شما روش خاص یا نوع خاصی از جراحی را برای شما در نظر بگیرد. نوع جراحی و روش درمانی اتخاذ شده، به نوع بیماری قلبی و میزان آسیب وارد شده به قلب شما بستگی خواهد داشت.