معنای متفاوت سفر نخست وزیر عراق به ایران - ایپتن

به گزارش خبرنگاران، کاظمی در سفری دو روزه و در رأس یک هئیت بلندپایه مالی و سیاسی وارد تهران شد. نحوه استقبال از او و همچنین برنامه ملاقات ها و تبادل نظر های وی، بیانگر سفر متفاوت وی به ایران است.

آنچه درباره سفر کاظمی توجه ها را بیش از همه جلب نموده، ملاقات وی با رهبری انقلاب است که به نوبه خود بیانگر حساسیت و اهمیت ویژه سفر نخست وزیر عراق است. به دلیل شیوع بیماری کرونا، ملاقات های حضوری رهبری به شدت محدود شد. در پنج ماه گذشته، رهبر انقلاب با هیچ مقام بلندپایه خارجی ملاقات نداشته اند. اما حالا با وجود اینکه بیماری کرونا در ایران و عراق جولان می نماید، تصمیم گرفتند با نخست وزیر عراق ملاقات نمایند.

افزون بر این، سفر کاظمی از منظر توسعه روابط مالی و تجاری میان ایران و عراق بسیار حائز اهمیت است. وزرای خارجه، نفت، برق، دارایی، دفاع، بهداشت و مشاور امنیت ملی، کاظمی را در این سفر همراهی می نمایند. این وزرا با همتایان ایرانی ملاقات کردند. حسن روحانی، بعد از ملاقات با کاظمی اعلام نموده که تهران و بغداد برای افزایش تبادل تجاری به 20 میلیارد دلار تمایل دارند. تبادل فعلی ایران و عراق حدودا 12 میلیارد دلار است.

کاظمی در بدو ورود به تهران در فرودگاه مهرآباد از سوی رضا اردکانیان، وزیر نیروی ایران، مورد استقبال نهاده شد. انتخاب اردکادنیان برای استقبال از نخست وزیر عراق، می تواند متضمن پیغام های خاصی باشد. عراق در حوزه انرژی، خصوصا واردات برق و گاز، تاحدودی به ایران متکی است. اما دولت آمریکا، آن را برای قطع وابستگی به ایران تحت فشار قرار داده است. آمریکا به عراق معافیت های محدود تحریمی داده، اما تمدید دوباره این معافیت ها هنوز معلوم نیست.

کاظمی در ملاقات با رهبر انقلاب

آمریکا به عراق فشار می آورد تا به جای ایران، از کشور های عربی حوزه خلیج فارس مانند عربستان و کویت برق وارد کند. مقامات عراق با این دو کشور تبادل نظر هایی در مورد اتصال شبکه برق عراق به کویت و عربستان انجام می دهند، اما این تبادل نظر ها هنوز به نتایج ملموسی نرسیده اند.

از این رو، ایران سعی می نماید با ارائه مشوق ها و تعمیق همکاری ها دوجانبه، از تمایل بیشتر عراق به واردات برق از سایر رقبا جلوگیری کند. به نظر می رسد انتخاب اردکانیان برای استقبال از کاظمی، حاوی پیغام هایی در همین زمینه است.

اما پیغام های سفر کاظمی به مسائل مالی و تجاری محدود نمی گردد. بلکه از نظر سیاسی نیز این سفر مهم است. اهمیت آن در این است که کاظمی اولین نخست وزیر عراق است که در اولین سفر خارجی خود به ایران می آید. حتی نخست وزیرانی مانند نوری مالکی و عادل عبدالمهدی، که در مقایسه با سایر نخست وزیران عراق به ایران نزدیکی بیشتری داشتند، در اولین سفر خارجی خود به ایران نیامده بودند. ایاد علاوی، اولین نخست وزیر عراق بعد از اشغال عراق، به آمریکا سفر کرد. ابراهیم الجعفری نیز در اولین سفر خارجی خود به ترکیه رفت. نوری مالکی نیز که دو بار نخست وزیر عراق شد، در اولین دوره نخست وزیری به اردن و در دوره دوم به آمریکا سفر کرد. اولین سفر خارجی حیدر عبادی در مقام نخست وزیری به عربستان بود. عادل عبدالمهدی نیز در اولین سفر خارجی خود به مصر رفته بود.

البته کاظمی هم قرار نبود در اولین سفر خارجی خود به ایران بیاید، اما به هر حال، او حالا در اولین سفر خارجی خود به تهران می آید.

طبق برنامه قبلی، کاظمی قرار بود به عربستان سفر کند و سپس به ایران بیاید. اما به دلیل بستری شدن ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، این سفر به زمان دیگری موکول شد.

بیشتر بخوانید:

مرحله جدید در روابط ایران و عراق

ماموریت جدید ظریف

سفر نخست وزیر عراق به ایران و عربستان؛ کاظمی دنبال چیست؟

روز یکشنبه، یعنی یک روز قبل از سفر لغوشده کاظمی به ریاض، محمدجواد ظریف به عراق سفر کرد و تقریبا با همه سران سیاسی و نظامی این کشور تبادل نظر هایی انجام داد. غضنفر البطیخ، از سران ائتلاف پارلمانی الفتح عراق، طی تبادل نظریی با خبرگزاری عراقی شفق نیوز، مدعی شد که یکی از اهداف سفر ظریف، انتقال پیغام ایران به عربستان به وسیله عراق است. البطیخ گفت: سفر [ظریف به عراق] با هدف ارسال این پیغام به کشور های خلیج [فارس]، خصوصا عربستان، انجام شد که ایران با وساطت عراق آماده رسیدن به تفاهماتی است. عراق پتانسیل ایفای این نقش را دارد و به نفع عراق نیست که وارد محوری علیه محور دیگر گردد.

یک روزنامه نزدیک به عربستان، از قول منابع دیپلماتیک در بغداد، رایزنی ظریف درباره مناسبات ایران و عربستان در بغداد را تایید کرد. روزنامه العرب، چاپ لندن، از قول این منابع مدعی شد که ظریف از کاظمی سه درخواست مطرح نموده است. در خواست اول این است که عراق برای تنشزدایی میان ایران و آمریکا و همچنین قانع کردن آمریکا به کاهش تحریم ها علیه ایران کوشش کند.

درخواست دوم این است که کاظمی میان ایران و عربستان یک وساطت واقعی برای حل و فصل اختلافات در منطقه انجام دهد. درخواست سوم نیز این است که عراق محدودیت ها در گذرگاه ها با ایران را کاهش دهد و ورود کالا های ایرانی را تسهیل کند.