حکایت پایتخت وطنی ورشو، فلز اروپایی که در ایران زر می گردد
به گزارش ایپتن، خبرنگاران- گروه استان ها: نقش ها آرام آرام روی کاسه مسی خودش را نشان می دهد، هر بار که کار نقش بندی یک طرف تمام می گردد دایره کاسه را می چرخاند و نوبت را به ربع بعدی می دهد، ساعت ها زمان می برد تا نقش ها دست به دست هم دهند و اتحاد و پیامشان یکدست گردد.
با ما سفر کنید و با تور دور اروپا از قاره سبز دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.
کنار دست مرد قلم زن سینی ورشو با نقش و نگارهای اسلیمی خودش و زیبایی هایش را به رخ می کشد، معلوم است به تازگی نگاشتن گل و برگ ها روی سینی تمام شده و قرار است پشت ویترین از مشتری ها دلبری کند، حکایت مس و ورشو و مرد قلم زن، روایت تاریخ هنرمندی مردمان این دیار است.
مرد قلم زن لبخند روی لبش پاک نمی گردد، با تمرکزی عجیب خط می کشد و ربط می دهد، وسط کارش حرف نمی زند، می خواهد جمله بگوید از حال و هوای قلم زنی اجازه می گیرد و به هوای بحثمان می پیوندد؛ می گوید: اینجا صحنه کوچکی از زیبایی های صنایع دستی پایتخت ورشو است.
انحصاری ترین صنایع دستی
لرستان را دیار تکنیکی ترین صنایع دستی ایران نامیده اند، جایی که رنگارنگی این هنر و صنعت جاذبه های زیادی خلق نموده است.
کارشناسان امر معتقدند که جغرافیایی متنوع لرستان و زیست بوم این استان در تنوع نقوش و صنایع دستی آن نقش بسزایی داشته به طوری که کار هنرمندان بروجردی روی فلز ورشو از انحصاری ترین صنایع دستی کشور محسوب می گردد.
هنرمندان دیار بروجرد با استفاده از فن چکش کاری و خم کاری با وسایل ساده و همچنین نیروی بازوی خود، به خلق آثار فلزی بسیار زیبایی از ورقهای ورشویی می پردازند که ازجمله آن می توان به ظروف غذاخوری، سماور، سینی، قندان، چایدان، گلاب پاش و ... اشاره نمود.
راسته مسگرهای بازار بروجرد هنوز نفس می کشد و شهرت قلم زن های حرفه ای این دیار همچنان پایدار است تا این هنرمندی نه فقط در خاطرات که در زندگی روزمره مردمان این دیار جایش را حفظ کند.
پایتخت ورشو
هرچند که به رغم حیات مسگری، ورشو سازی این روزها به دلایل مختلف رونق سال های دورش را ندارد ولی هنوز این صنعت نفس می کشد تا دوستداران میراث این دیار را دلگرم کند.
قدیمی های بازار تاریخی بروجرد می گویند که صنعت ورشو سازی درگذشته های نه چندان دور در شهر بروجرد رونق فراوانی داشته و بخش وسیعی از بازار قدیمی این شهر را به خود اختصاص می داده است.
گستردگی این هنر درگذشته های هنرمندی این دیار به گونه ای بوده که نام بروجرد و ورشو باهم آمیخته شده است.
پیش ترها این فلز به صورت ورق از کشور آلمان و لهستان به ایران وارد می شده است و با داشتن جلا و مقاومت طولانی در مقابل پوسیدگی، آن را ژرمن سیلور نیز اطلاق می کردند.
بااین حال این روزها و سال ها به خاطر عدم فراوری و واردات این فلز دیگر رونق این صنعت به مانند سال های گذشته اش نیست، هرچند که همچنان ظروف کهنه آب می شوند تا دستمایه آفرینش هنری دیگری گردد و همین هم نشان می دهد که ورشو هنوز اینجا نفس می کشد و میدان داری می نماید.
امید به فصلی جدید
علاءالدین بروجردی نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی در این رابطه بر ضرورت احیای صنایع دستی فراموش شده این شهرستان و تقویت هنر - صنعت ورشو تأکید دارد.
وی معتقد است که بعضی صنایع دستی بروجرد درگذشته از رونق خوبی برخوردار بوده اند ولی امروز فراموش شده اند تا امیدوار باشد که همت متولیان چاره ساز رونق دوباره این داشته های هنری گردد.
بروجردی برای اوج دریافت دوباره هنر - صنع ورشو راه حل هم ارائه می دهد تا بگوید: امروز با یاری بعضی اساتید آلیاژ ورشو در داخل کشور فراوری می گردد و هنرمندان می توانند از این طریق مواد اولیه صنعت ورشو سازی را در دسترس داشته باشند.
این نماینده بروجرد ورود مواد اولیه صنعت ورشو را موجب شکل گیری فصل جدیدی در فراوری ورشو و خلق آثار فاخر در این زمینه می داند.
بروجردی همچنین خواهان رونق آموزش ها و انتقال نسل به نسل این هنرمندی می گردد و می گوید: فنی و حرفه ای باید در کنار دیگر دستگاه های متولی برای احیاء صنایع دستی فراموش شده بروجرد همکاری کند تا بتوان اشتیاق نسل جدید برای فراوری صنایع دستی را افزایش داد.
خانه ورشو پا نگرفت
این سخنان در حالی مطرح می گردد که رونق بازار ورشو و تقویت آموزش نسل جوان و تازه نفس یک روی سکه نیازهای پایتخت ورشو ایران است، روی دیگر این سکه ضرورت معرفی داشته های این شهر تاریخی در حوزه صنایع دستی به ویژه ورشو است.
اما اقدامات صورت گرفته در این زمینه هرچند نویدبخش بوده ولی همچنان جای کار دارد و گام های زیادی باقی ست که برداشتن آن همت می طلبد و دغدغه می خواهد.
پیش ازاین سرپرست سابق میراث فرهنگی لرستان از برنامه ریزی برای راه اندازی خانه ورشو در بروجرد خبر داده بود که عمر مدیریتش به تحقق این وعده قد نداد تا وعده اش تبدیل به مطالبه ای از مدیرکل جدید میراث فرهنگی گردد.
موزه ورشو در موزه وعده ها
اما حکایت وعده ها در این زمینه تنها به خانه ورشو مربوط نمی گردد، موزه ورشو هم حکایت جداگانه ای دارد تا همچنان عمارت تاریخی بیرجندی چشم به راه پا دریافت این موزه باقی بماند.
چهار سال پیش بود که اولین زمزمه ها برای ایجاد موزه ورشو به گوش رسید، زمزمه هایی که بعد از تبدیل به حرف و وعده شدن راهی موزه های وعده های مسئولان شد.
در این راستا عمارت بیرجندی بروجرد با فضایی زیبا و معماری حیرت انگیز با توجه به وعده مسئولان میراث فرهنگی استان قرار بود تبدیل به نخستین موزه ورشو ایران گردد تا هم از ظرفیت این خانه تاریخی استفاده شده و هم هنر - صنعت زیبای ورشو و قلم زنی های ظریف هنرمندان بروجردی بر روی این فلز به گردشگران و مسافران معرفی گردد.
به همین منظور مسئولان میراث فرهنگی بروجرد خانه تاریخی بیرجندی را برای احداث اولین موزه تخصصی ورشو ایران معرفی کردند و مرمت ها برای آغاز به کار خانه ای با کاربری فرهنگی آغاز شد.
در همان زمان توافقی میان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بروجرد و شهرداری این شهر منعقد و مقرر شد که این موزه تا انتها سال 91 به بهره برداری برسد تا در معرض دید مسافران نوروزی قرار گیرد، وعده ای که نه تنها به نوروز 92 نرسید که همچنان معطل روزی نو باقی مانده که عملیاتی شدن را به خود ببیند.
وعده مرکز فراوری ورشو
روزشمار وعده های مسئولان برای ورشو هرروزش ماجرایی دارد، بعد از وعده های پا نگرفته خانه و موزه ورشو همین سال گذشته بود که معاون سابق صنایع دستی لرستان از ایجاد مرکز فراوری ورشو با سرمایه گذاری بخش خصوصی خبر داده بود.
محمدرضا امانی گفته بود: در بحث ورشو به عنوان یکی از صنایع دستی دارای شهرت لرستان تیمی اعلام آمادگی نموده تا درزمینهٔ راه اندازی مرکز فراوری ورشو و فلز مورجهانز این صنعت سرمایه گذاری کند.
با همه این وعده ها پایتخت ورشو ایران کاروکاسبی اش را به امید خوش قولی مسئولان تعطیل ننموده و به همت استادکاران این هنر- صنعت همچنان ورشو در میان صنایع دستی لرستان و بروجرد میدان داری می نماید.
عرضه دست ساخته های هنرمندان این دیار در نمایشگاه دائمی صنایع دستی بروجرد نمودی از این کوشش هاست تا هنر قلم زنی و مسگری و ورشو سازی همچنان علاقه مندان خود را از جای جای جهان به بروجرد بکشاند.
نمایشگاهی از داشته ها
حجت اله یاراحمدی رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع گردشگری بروجرد می گوید: با راه اندازی نمایشگاه صنایع دستی این امکان به هنرمندان داده شده که به طور متمرکز به فراوری صنایع دستی اقدام نموده و هنرمندی خود را نیز در معرض دید علاقه مندان بگذارند.
وی اضافه می نماید: این نمایشگاه در قالب 20 غرفه شامل معرق کاری، منبت کاری، جاجیم بافی، کار با شیشه، ورشو سازی و... ایجادشده است.
دورهم بودن هنرمندان در این نمایشگاه از دیگر نکات جالب توجه است، موضوعی که یارمحمدی می گوید بستری شده تا دسترسی هرکدام از هنرمندان برای استفاده از خدمات یکدیگر فراهم گردد و شاهد مثال ربط دادن قلم زن ها به ورشو سازان و مسگرها است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بروجرد می گوید: متمرکز شدن صنایع دستی در این نمایشگاه می تواند در ارتقاء و احیاء بعضی صنایع فراموش شده یاری کند و از سوی دیگر این نمایشگاه مرکزی است برای عرضه هر چه بهتر صنایع دستی به دیگر مناطق کشور و حتی جهان تا برای هنرمندان هم منبع درآمدزایی باشد.
زیبایی تام و تمام
راهروهای نمایشگاه دائمی را قدم زده ایم و وقتی به خودمان می آییم که دوباره روبروی ویترین مغازه مرد قلم زن ایستاده ایم، سینی ورشو براق شده توی ویترین به مشتریان چشمک می زند و کار قلم زنی کاسه مسی هم به نیمه رسیده است.
مرد قلم زن با مشتری حرف می زند و انگار حرف سینی ورشو و گل و برگ هایش است که حالا هنوز ساعتی نیست پشت ویترین مانده و خاطرخواه پیدانموده است.
گردشگری که به هوای ملاقات زیبایی هنرمندی مردمان این دیار آمده به بهانه سینی ورشو از رازهای سینه این هنر- صنعت می پرسد و مرد قلم زن با آب وتاب تعریف می نماید.
مرد قلم زن دشتِ اول هنرمندی امروزش را شکر می نماید و به دخل مغازه می سپارد، می گوید: گردشگران زیادی به عشق ورشو اینجا می آیند و دلشان می خواهد از این هنرمندی توشه ببرند.
همین طور که حرف می زند چشمم مرد گردشگر را می پاید، کمی آن طرف تر جلوی ویترین مغازه دیگری محو تماشای ظروف مسی و ورشو شده است؛ شاید اینجا تنهایی جایی است که می گردد دقایقی در یکی از زیباترین مکاتب فلزکاری غرق شد؛ آخر پایتخت ورشو خانه و موزه و مرکز فراوری دیگری ندارد؛ تماشا کن! که همین فرصت هم غنیمت است.
منبع: خبرگزاری مهر