ذوالفقار علی (ع) نمادِ تشیع مسلمانانِ دربند بود - ایپتن

به گزارش خبرنگاران، مسجد یا آرامستان فرقی ندارد، دستِ کم از همان دوره قاجار هر جا که قرار بوده حضور ایرانی های شیعی در شهر دربند روسیه اعلام گردد، از این آرم استفاده نموده اند.

مرتضی رضوانفر - عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی - که مدتی برای پژوهشِ آثار ایرانی در این منطقه حضور داشته است به خبرنگاران شرح می دهد: شهر تاریخی دربند که به دست قباد و فرزندش خسرو انوشیروان ساخته شد، در سال 2003 میلادی به عنوان یک شهر ساسانی در یونسکو به ثبت رسیده است، همچنین به عنوان قدیمی ترین شهر روسیه و تنها شهر شیعه نشین این کشور شناخته می گردد. دربند در طول حیات خود آثار و نمادهای بسیاری از فرهنگ ایرانی را تا امروز حفظ نموده است، از آنجمله می توان به قلعه ساسانی نارین قلعه و دیوار 40 کیلومتری شهر و یا آثار اسلامی در دورۀ صفوی و قاجاری اشاره نمود.

او با بیان این که یکی از نخستین نقاطی که در دوره اسلامی، نماد شیر و خورشید به همراه شمشیر ذوالفقار روی آن نصب شده است، مسجدِ شیر و خورشید (المهدی) است که در دوره فتحعلی شاه قاجار ساخته می گردد، شرح می دهد: بر دیوار بیرونیِ مسجد شیر و خورشید، سه کتیبه فارسی واقع شده است که در قالب شعر، به سازنده بنا، هدف ساخت، تاریخ ساخت و تاریخ مرمت اشاره دارد.

وی با بیان این که شیخ علی خان حاکم قاجاریِ دربند و سازنده این مسجد بعد از امضای عهدنامه گلستان، نسبت به واگذاری شهر دربند به روسیه مقاومت می نماید، ادامه می دهد: هر چند به دنبال این مقاومت توسط نیروهای روسیه اسیر و کشته شده و یک قهرمان ملی در ایران تلقی می گردد، اما تا زمانی که زنده بود و حتی پس از وی، این آرم توسط ایرانی های شیعی در نقاطی مانند مساجد و مقابر به عنوان یک آرم ایرانی استفاده می شد.

به گفته این پژوهشگر، نشان شیر و خورشید با ذوالفقار یا شمشیر عادی، به عنوان یک نوع وابستگی و تعهد به ایران، تلقی شده و در نقاط مختلف قفقاز شمالی در روسیه و همچنین قفقاز جنوبی در جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان مورد استفاده قرار گرفته است.