تیمچه صرافیان آباده ، شاهکار معماری قاجار در قلب فارس - ایپتن

تاریخچه تیمچه صرافیان آباده

قدمت تاریخی تیمچه صرافیان در آباده به دوران قاجار بر می گردد. در واقع حدود 120 سال پیش، حاج محمدخان صرافیان دستور داد تا برترین معماران و استادکاران زمان خود، برای ساخت این بنا دست به کار شوند. کاربرد این بنا در گذشته برای انجام معاملات و داد و ستد ها و بعلاوه استراحت تاجران بود. در واقع شهرستان آباده در آن موقع، به علت قرار گرفتن در مرز استان فارس و اصفهان، خیلی استراتژیک بود و بسیاری از تجار برای سفر های خود این مسیر را انتخاب می کردند. به همین علت هم این بنا را در این منطقه ساختند تا انجام معاملات تجاری راحت تر اجرا شده و به رونق مالی هم یاری کند.

معنی تیمچه

تیمچه یک اصطلاح است که به گونه ای از بازار های سنتی ایران می گویند. در لغت، این کلمه به معنی یک کاروانسرای سرپوشیده است که بخش های مختلفی داشته و به تجار اجازه داد و ستد در مکانی امن و متمرکز را می دهد. اما تیمچه ها با راسته و کاروانسرا تفاوت زیادی دارند. تیمچه معمولاً از کاروانسرا کوچک تر بوده، سقف داشته و معماری لوکس تر و زیباتری دارد. سقف تیمچه بلند و گنبدی شکل است و در ساخت درب و پنجره های آن از المان های سنتی زیادی استفاده شده است. این مکان ها برای تردد و تجارت تجار ثروتمند بزرگ ساخته می شدند و معمولاً هم اجناس گران قیمت و با ارزشی را برای فروش می گذاشتند. تیمچه های زیادی در بین بنا های تاریخی ایران وجود داشته که صرافیان یکی از زیبا ترین نمونه های آن در دوره قاجار است.

معماری و ساختار بنا

معماری و ساختار بنای تیمچه صرافیان تفاوت چندانی با معماری سایر بنا های دوره قاجار در منطقه ها کویری ندارد. اما با این حال، باز هم یکی از زیبا ترین نمونه های معماری دوران خود محسوب می گردد. این بنا با استفاده از مصالحی از جمله خشت، آجر و چوب و در دو طبقه ساخته شده است. یکی از زیبا ترین بخش های بنا، درب چوبی سنگین آن است. اولین چیزی که هنگام بازدید از این بنا به چشم شما می آید، ساختار این درب قدیمی است که با گره چینی تزیین شده و دو کوبه مخصوص بانوان و آقایان دارد. پس از عبور از این درب سنگین، به حیاط تیمچه می رسید. در میان این حیاط مستطیلی زیبا، یک حوض سنگی قدیمی واقع شده است. مانند بسیاری از بنا های قدیمی، حوض تنها المانی برای زیبا تر کردن ساختار بنا نبوده و برای عوض کردن هوای آن هم استفاده می گردد. بخش های اصلی تیمچه در اطراف این حیاط قرار داشته و می توانید حجره هایی را ببینید که برای داد و ستد و انجام معاملات تجار استفاده می شده اند. همانطور که اشاره کردیم، تیمچه آباده یک بنای دو طبقه است. طبقه پایین مخصوص داد و ستد بود و در طبقه بالا هم تجاری که برای معاملات آمده بودند، استراحت می کردند.

منبت کاری های تیمچه صرافیان

آباده به شهر منبت معروفیت داشته و تقریباً در تمامی بنا های آن از جمله این تیمچه می توانید منبت کاری و تزیینات زیبایی روی چوب مشاهده کنید. از درب ورودی گرفته تا درب شیشه ها و پنجره های هر حجره و اتاق، به زیبایی و با مهارت زیاد منبت کاری شده است.

گردشگری در تیمچه صرافیان

گردشگری در تیمچه آباده دیگر تنها بازدید از یک بنای تاریخی نیست. در این تیمچه، همچنان غرفه ها و حجره ها در دست فروشنده ها بوده و مشغول به داد و ستد صنایع دستی استان فارس هستند. در این غرفه ها می توانید انواع گیوه ها، قالی های محلی، گیوه های دست دوز و بسیاری موارد دیگر را مشاهده کنید. در بخش هایی از تیمچه، موزه هایی وجود داشته که آثار ارزشمند و زیبایی از آباده و در کل استان فارس را به نمایش می گذارند. همان طور که انتظار می رود، بیشتر این آثار نمایش داده شده در موزه صرافیان، آثار مربوط به منبت کاری های آباده هستند.

نحوه دسترسی به آباده و تیمچه

برای دسترسی به آباده، باید در مسیر اصلی جاده اصفهان به شیراز وارد شده و پس از رد کردن 190 کیلومتر از اصفهان، به شهرستان آباده برسید. تیمچه در بافت قدیمی شهر و در کوچه برق واقع شده است. با یاری مردم محلی یا با استفاده از برنامه های مسیریاب آنلاین به بازار کهنه برسید. تیمچه در بخشی از این بازار واقع شده است.

آدرس: آباده، خیابان تیمچه، خیابان امام، بازار کهنه آباد

ساعات کاری: همه روز به غیر از آدینه، ساعت 9 صبح تا 12 ظهر و ساعت 4 عصر تا 7 شب

سایر مکان های گردشگری آباده

آباده یکی از شهر های بسیار زیبا و تاریخی استان فارس است. اگر قصد دارید تا برای بازدید از تیمچه به این شهر سفر کنید، بهتر است که بازدید از سایر جاذبه های گردشگری این شهر زیبا را از دست ندهید. بعضی از زیبا ترین این مکان ها شامل موارد زیر می شوند.

• عمارت کلاه فرنگی
• آرامگاه خواجه عکاشه
• منطقه شکارممنوع بصیران اقلید
• عمارت عباس قلی خان آباده
• پل علی ابن حمزه آباده
• خرفت خانه آباده
• موزه مردم شناسی آباده

کلام آخر

اگر قصد دارید تا با خرید بلیط هواپیما شیراز به شهر منبت کاری های زیبا در استان فارس، آباده، سفر کنید، بهتر است که ابتدا با جاذبه های گردشگری زیبا و چشم نواز آن آشنایی داشته باشید. یکی از این مکان های تماشای که در این مقاله با آن آشنا شدیم، تیمچه صرافیان است. در این تیمچه می توانید با صنایع دستی آباده و استان فارس آشنا شده، منبت کاری های هنرمندانه شهر را مشاهده نموده و با معماری تاریخی ایران هم بیشتر آشنا شوید. امروزه هم در این تیمچه، حجره ها و غرفه های متعددی برای فروش وسایل و صنایع دستی وجود داشته که مسافران می توانند آن ها را تهیه نموده یا تنها از تماشا این آثار نفیس لذت ببرند. برای آشنایی بیشتر با آباده و اقامتگاه های آن، سایر مطالب را از دست ندهید.

سؤالات متداول

تیمچه صرافیان برای چه دوره ای است؟

این تیمچه حدود 120 سال پیش و در دوره قاجار ساخته شده است.

علت نام گذاری تیمچه صرافیان چیست؟

این بنا به دستور حاج محمدخان صرافیان ساخته شده و به همین علت هم به این نام شناخته می گردد.

تیمچه صرافیان کجاست؟

این بنا در بافت قدیمی شهرستان آباده در استان فارس واقع شده است.