از گوردخمه های تاریخی و عجیب کرمانشاه چه می دانید؟ - ایپتن

گوردخمه یعنی چه؟

گوردخمه یک بنای ساخته دست بشر در ارتفاعات به خصوص در دل یک سنگ عظیم، صخره، تپه یا کوه است که در زمان های بسیار دور از آن برای دفن و خاکسپاری افراد مختلف استفاده می کردند.

کرمانشاه چند گوردخمه دارد؟

معروف ترین گوردخمه های کرمانشاه کدامند؟

شاید برایتان سوال پیش آمده که چرا افراد را در گوردخمه دفن می کردند؟ یا چرا مرده ها را مانند سایر جنازه ها در قبرستان یا در زمین دفن نمی کردند؟ حتما تراشیدن سنگ به این عظیمی، خراش دادن صخره ای به آن عظمتی کار مشکل وُ طاقت فرسایی به نظر می رسد، خب چرا این همه زحمت به خودشان می دادند؟

گوردخمه اصلا چیست؟

گوردخمه به معماری، بنا و فضایی ساختِ دستِ بشر اطلاق می شود. در زمان های قدیم برای دفن افراد مختلف اتاقکی در دل یک سنگ عظیم، صخره، تپه یا کوه ایجاد می کردند که به آن گوردخمه گفته می شود. می توانم به گوردخمه های کرمانشاه با جلوه باستانی وُ قدیمی اش از جمله گوردخمه های اسحاق وند، دکان داوود، صحنه دربند و … اشاره کنم.

بنابراین علاوه بر وجود گوردخمه های کرمانشاه در ایران، کشورهای فرانسه، ترکیه، آفریقای شمالی، ایتالیا، فنلاند، یونان، پرو، اسپانیا اوکراین و حتی آمریکا گوردخمه های خودشان را دارند.

ارزش بعضی از گوردخمه ها برای اهالی منطقه و روستا را فراموش نمی کنم که آنقدر بالاست که نه تنها به اسم یک آثار باستانی، بلکه برای برگزاری آیین های مذهبی شان به این گوردخمه ها سر می زنند. در ادامه به گوردخمه های کرمانشاه اشاره می کنیم.

ساختار گوردخمه های کرمانشاه خیره نماینده است که در آن موقع چگونه به این زیبایی توانستند دل صخره را تراش دهند و همچین قاب های تزئیبی دور تا دور آن را ایجاد نمایند.

گوردخمه های کرمانشاه

گوردخمه اسحاق وند

گوردخمه اسحاق وند یا سکوند جز اولین گوردخمه های کرمانشاه است که می خواهیم از آن بگوییم. این گوردخمه در شمال شرقی روستای ده نو و در 25 کیلومتری از جنوب غربی هرسینِ کرمانشاه واقع است.

تعداد، میزان، شکل و فاصله 3 گوردخمه سنگی تراشیده و تعبیه شده گوردخمه اسحاق وند یا فرهاد تاش در استان کرمانشاه فرق دارد.

قبلا ارزش تاریخی یکی از گوردخمه های کرمانشاه یعنی گوردخمه اسحاق وند را به دوران ماد و امروز به بحث وُ جدال هایی وجود دارد که گوردخمه اسحاق وند را به چه دوره ای نسبت می دهند و احتمال داده می شود. گوردخمه اسحاق وند به دوران هخامنشیان یا سلوکیان یا اشکانیان برشود.

این بنای تاریخی ما را به دوران مادها می برد. گوردخمه اسحاق وند مانند سایر گوردخمه های کرمانشاه جز یکی از آثار ملی ایران محسوب می شود. از بین این سه گور، بالای گوردخمه میانی پروفایل فرد دفن شده برای مخاطبان که ممکن است شما باشید، توضیحاتی داده شده است.

آدرس گوردخمه اسحاق وند: استان کرمانشاه، 25 کیلومتری جنوب غربی هرسین، شمال شرقی روستای ده نو

گوردخمه دکان داوود

یکی دیگر از گوردخمه های کرمانشاه که نام خود را از روستایی به همین نام گرفته و در سینه یک کوه در کرمانشاه واقع شده است. این گوردخمه در فاصله 3 کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب، ابتدای جاده انزل قرار گرفته و فاصله تقریبا 100 متری جاده اصلی کرمانشاه قرار گرفته است.

ناگفته نماند که مردم این منطقه به گوردخمه دکان داوود، کل داوود هم می گویند که علاوه بر جنبه تاریخی اش، جلوه مذهبی هم دارد که گوردخمه دکان داوود کرمانشاه را بیشتر به یک آرامگاه شبیه می نماید.

عمر گوردخمه دکان داوود به 2500 سال قبل برمی شود و بیش از 2000 سالی می شود که برای مردم محلی اجر و قرب خاصی پیدا نموده است. در قدمت گوردخمه دکان داوود هم مانند دیگر گوردخمه های کرمانشاه اختلاف وجود دارد، اما در قدیم آن را به دوران ماد و اخیراً به دوران هخامنشیان و نقش های تزئینی آن را به دوران سلوکیان نسبت می دهند.

آدرس گوردخمه دکان داوود: استان کرمانشاه، 3 کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب

گوردخمه صحنه دربند

گوردخمه صحنه، گوردخمه دربند یا گوردخمه صحنه دربند در شمال شهر صحنه و در مجاورت رود دربند و به اسم یکی از گوردخمه های کرمانشاه در قلب کوه شوق علی تراشیده شده که گوردخمه های صحنه دربند بین مردم روستا به قبر کیکاوس، فرهاد تراش و گور شیرین وُ فرهاد مشهور است.

یاد فرهاد گورکن افتادم. بر اساس شکل و شمایل ستون، سبک تراشیدن و سقف گوردخمه صحنه دربند طول عمر این بنای تاریخی را به دوران هخامنشیان نسبت می دهند.

آدرس گوردخمه صحنه دربند: استان کرمانشاه، شهرستان صحنه، کوه شوق علی

گوردخمه روانسر

گوردخمه روانسر که مردم روانسر به آن گوردخمه کوشک هم می گویند در اطراف شهری به همین نام یعنی شهر روانسر در 57 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه واقع شده است.

قدمت و ساخت گوردخمه روانسر کرمانشاه مانند دیگر گوردخمه های کرمانشاه نامشخص یا بر سر دوره تاریخی آن اختلاف است. با این حال، روی ماد یا هخامنشی بودن آن بحث وجود دارد.

آدرس گوردخمه روانسر: کرمانشاه، شهر روانسر به سمت پاوه

گوردخمه شمس آباد

گوردخمه شمس آباد کرمانشاه در نوزده کیلومتری گوردخمه های اسحاق وند که قبلا به آن اشاره کردیم، و بین روستایی به همین نام و روستای سرخ ده در شهرستان هرسین واقع شده است.

گوردخمه شمس آباد مانند یکی دیگر از گوردخمه های کرمانشاه یعنی گوردخمه اسحاق وند به شکل طاقچه ای و با قاب های تراشیده شده است. قبلا گوردخمه شمس آباد کرمانشاه را به دوره ماد و امروز به دوره هخامنشیان متعلق می دانند.

آدرس گوردخمه شمس آباد: کرمانشاه، روستای شمس آباد، شهرستان هرسین

گوردخمه دیره

گوردخمه دیره در جهت 24 کیومتری جاده سرپل ذهاب، به سمت دیره، در مجاورت روستای گلین و در روستای دیره واقع شده است که مردم این روستا گوردخمه دیره را به نام های فراری کن، طاق فرهاد یا اتاق فرهاد هم می شناسند.

سوالی که اینجا پیش می آید اینجاست که چرا دو تا از گوردخمه ها به فرهاد اشاره می نمایند؟

آدرس گوردخمه دیره: کرمانشاه، سرپل ذهاب، روستای دیره

گوردخمه سان رستم

هفتمین گوردخمه های کرمانشاه، گوردخمه سان رستم با فاصله 64 کیلومتری از جنوب شهر کرمانشاه، 10 کیلومتری روستای بوژان در دهستان عثمانوند، در مجاورت رودخانه جزمان و روستای چنار واقع شده است. از عمر گوردخمه سان رستم بگویم که از آنجایی که هیچ کتیبه، نقش یا اشاره ای از این گوردخمه به میان نیامده است.

قدمت و دوره شکل گیری آن مانند دیگر گوردخمه های کرمانشاه نامشخص است، اما بعضی محققین آن را به دوره ساسانی برمی گردانند. سان در زبان کردی و گویش مردم لک به معنای سنگ است و سان رستم را به معنای سنگ رستم تعبیر می نمایند. آیا بین سان رستم و رستم شاهنامه ارتباطی وجود دارد؟

گوردخمه سان رستم در دل سنگ بسیار عظیم تراشیده شده و دور تا دور این گوردخمه هم مانند گوردخمه های کرمانشاه دارای شکل های تراشیده شده و شیارهای تزئینی شده با سقف قوس مانند است. گوردخمه سان رستم استان کرمانشاه جز آثار ملی ایران به شمار میرود. برخلاف فاصله بسیاری از گوردخمه ها، گوردخمه سان رستم فاصله زیادی با زمین ندارد و به گوردخمه برد عاشقان بسیار مشابه است.

آدرس گوردخمه سان رستم: 64 کیلومتری جنوب کرمانشاه، منطقه جلاوند، 10 تا 11 کیلومتری روستای بوژان

گوردخمه برد عاشقان در گوردخمه های کرمانشاه

گوردخمه برد عاشقان یا به زبان کردی به رد عاشقان از گوردخمه های کرمانشاه با قدمت تاریخی اش در روستای مله دیزگه و در شهرستان سرپل ذهاب است. شباهت گوردخمه برد عاشقان به گوردخمه سان رستم در اینجاست که هر دوی آن ها به شکل یک اتاقک در سینه یک قطعه سنگ عظیم قرار دارند.

گوردخمه برد عاشقان هم مانند گوردخمه سان رستم نامشخص است و مانند بسیاری از گوردخمه ها بر سر ماد یا ساسانی بودنش اختلافاتی وجود دارد و آن را به دوران ماد یا اشکانی نسبت می دهند، اما امروز ساسانی بودن آن پر رنگ تر است. ناگفته نماند که برد به کردی معنای سنگ و بَرد عاشقان به معنای سنگ عاشقان است.

آدرس گوردخمه برد عاشقان: کرمانشاه، شهرستان سرپل ذهاب، روستای مله دیزگه

گوردخمه برناج در گوردخمه های کرمانشاه

گوردخمه برناج در شهرستان هرسین، 14 کیلومتری شمال غرب شهر بیستون و در روستایی به همین نام واقع شده است.

برعکس دیگر گوردخمه های کرمانشاه که در دوران ماد یا هخامنشیان ساخته شدند، گوردخمه برناج یا فرهاد کن استان کرمانشاه را به دوره ساسانیان متعلق می دانند، البته ناگفته نماند که هنوز بر سر ساسانی یا اشکانی بودن این گوردخمه اختلافاتی وجود دارد. با این حال، گوردخمه برناج کرمانشاه با سابقه تاریخی اش مانند دیگر گوردخمه ها جز آثار ملی ایران محسوب می شوند.

آدرس گوردخمه برناج: کرمانشاه، شهرستان هرسین، 14 کیلومتری شمال غرب بیستون، روستای برناج

الان چه نظری روی گوردخمه های کرمانشاه دارید؟

همانطور که گفتیم، گوردخمه های کرمانشاه از جاهای دیدنی ناشناخته ایست که گردشگران خیلی از آن خبر ندارند. این بناها از زمان های خیلی قدیم به جا مانده اند. در این مقاله مه همه گوردخمه های کرمانشاه را معرفی کردیم. آیا باز هم جایی هست که شما بشناسید و ما معرفی ننموده باشیم؟