ریل ماشین دودی قاجارها در شهر ری کشف شد
به گزارش ایپتن، محسن شیخ الاسلامی - معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران - با اعلام این خبر شرح داد: به دنبال انجام عملیات عمرانی در پیاده رو خیابان فداییان اسلام در شهری ری و در مقابل امامزاده، پایه های ریل ماشین دودی دوره قاجار به مساحت حدود 40 متر نمایان شد، بنابراین در نخستین قدم این راستا و ریل های تعیین شده باید مرمت شوند و با یاری دستگاه هایی مانند شهرداری، ماشین دودی به صورت نمادین در کنار همان پایه قرار گیرد، چون ریل به دست آمده با آن ماشین هویت پیدا می نماید.
او با بیان این که اثر به دست آمده، هویت صنعتی و مدرنیته شدن تهران است، تاکید نمود: این نقطه می تواند بخشی از هویت حمل و نقل درون شهری منطقه نیز باشد.
شیخ الاسلامی با بیان این که دستگاه هایی مانند مترو می توانند در هویت دادن به این منطقه دخیل باشند، اضافه کرد: این سازه قدمت صنعت حمل ونقل ریلی و درون شهری تهران را نشان می دهد که خود بخشی از هویت منطقه است، بنابراین آن باید حفظ گردد، بنابراین نخستین قدم این است که آن پایه ها حفظ و ریل مرمت گردد.
امیر مسیب رحیم زاده - مدیر اداره میراث فرهنگی شهر ری - در گفت وگو با ایسنا می گوید: در بحث کف سازی شهرداری ری، کارگران به این ریل ها برخورد کردند که بر اساس صحبت های صورت گرفته با شهردار ری و مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران، باید نسبت به احیا و حفظ محدوده ای که ریل در آن به دست آمده است، اقدامات لازم انجام گردد.
او با اشاره به این که صحبت های صورت گرفته برای طراحی این راستا و بازسازی آن و قرار دادن ماشین دودی در کنار ریل به دست آمده در مراحل اولیه است، می افزاید: ماشین دودی متعلق به همان دوره اکنون در حیاط مترو شهرری واقع شده است، بنابراین باید رایزنی ها در این زمینه نیز انجام گردد، هر چند شهرداری منطقه نیز نسبت به این کار رضایت داشت.
وی همچنین درباره رایزنی با مالکان مغازه های قرار گرفته در این راستا برای تعبیه یک راستا گردشگری، از رضایت مالکان و لزوم رایزنی بیشتر با آن ها بعد از انتها مرمت ها خبر می دهد.
به گزارش ایسنا، نام ماشین دودی را در تهران قدیم به اولین خط آهن ایران که بین تهران و شهر ری کشیده شد، تعلق گرفت و علت این نامگذاری بخاری بود که از دودکش قطار آن خارج می شد.
این راه آهن در سال 1261 خورشیدی در دوره ناصرالدین شاه ساخته شد که امتیاز آن را یک مهندس فرانسوی به نام مسیو بواتال به نمایندگی یک شرکت بلژیکی از ناصرالدین شاه گرفت. شاید بتوان گفت ماشین دود نخستین خط تراموای تهران است.
این ماشین دودی دو ایستگاه داشت. نقطه آغاز آن خط نزدیک خیابان دروازه خراسان (میدان قیام و پارک کوثر فعلی) و نقطه انتهای جلوی در شاه عبدالعظیم در شهر ری بود. در آغاز هر بار به هنگام راه افتاده قطار، بچه ها سنگ زیادی به ماشین دودی می زدند. این وسیله جدید مورد پذیرش مردم تهران واقع نشد در مدت کوتاهی با ورشکست شدن این شرکت بلژیکی، تراموا در تهران به بایگانی تاریخ سپرده شد.
در آغاز کار ماشین دودی مردم کنجکاو تهران برای آشنایی با پدیده جدیدی که به شهرشان آمده بود به محل گارماشین که ایستگاه ماشین دودی بود می رفتند، ولی هیچ کس جرئت و تمایل سوار شدن به آن را نداشت. تا اینکه ناصرالدین شاه برای اولین بار با گروه زیادی از مقامات مملکتی با ماشین دودی به شهرری مسافرت کرد و همین مسئله باعث تشویق مردم به استفاده از ماشین دودی شد. این راه آهن در سال های دهه 1341 تعطیل شد و اکنون باقی مانده آن ماشین در حیاط مترو شهر ری و بخش دیگر آن در بخشی از فضای پارک ملت است.
منبع: گردشبان